Ngày 23 Tháng Chạp, theo phong tục của người Việt Nam là ngày cúng ông Công ông Táo hay còn gọi là Tết Táo quân
Tục cúng ông Táo mang ý nghĩa cầu mong cho sự ấm no, đầy đủ, sau đó mới đến ý nghĩa thờ “thần Bếp” chuyên cai quản việc bếp núc. Ông Táo về trời sẽ tâu với Ngọc Hoàng về việc làm ăn, cư xử của mỗi gia đình dưới hạ giới.
Cá chép là phương tiện để ông Táo cưỡi về trời. Vào ngày này, sau khi cúng lễ xong, các gia đình đều cúng con cá chép rồi đem ra sông hay ra ao…thả. Bởi ngụ ý “cá vượt Vũ môn” hay “cá chép hóa rồng”, cá chép mang ý nghĩa biểu tượng cho sự thăng hoa, tinh thần vượt khó, sự kiên trì và bền bỉ để đi tới thành công.
Do vậy hằng năm, cứ đến ngày 23 tháng Chạp, Táo Quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng. Cho đến đêm Giao thừa Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi sóc bếp lửa của mình. Lễ cúng thường diễn ra trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp.
Thời gian và địa điểm cúng ông Công ông Táo
Nếu nhà bạn có ban thờ Táo quân (thường đặt gần bếp) thì thắp hương ở bàn thờ này. Nếu không có bàn thờ Táo quân riêng thì phải thắp hương ở bàn thờ thần linh hoặc gia tiên chứ không nên cúng lễ ở bếp vì từ xưa đến nay, bàn thờ luôn được coi là nơi để giao tiếp giữa hai thế giới âm dương, giữa người trần thế và thần linh.
Thời gian: Tùy theo quan niệm vùng miền và điều kiện thời gian của từng nhà có thể cúng ông Táo vào trưa, tối ngày 23 tháng Chạp. Quan niệm của người dân ở miền Bắc thì cúng trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp.
Đối với người miền Nam, thời điểm tốt để cúng ông Táo là buổi chiều tối, hoặc về đêm trong khoảng từ 20h đến 23h.Người miền Nam quan niệm, lễ cúng ông Công ông Táo chỉ được thực hiện vào thời điểm cuối ngày, sau khi cả gia đình đã dùng xong bữa tối, không cần phải dùng đến bếp núc để nấu nướng, phiền hà đến các Táo nữa thì mới có thể làm lễ tiễn Táo về chầu trời.
Nơi đặt Cá Chép: Cá Chép được coi là linh vật đưa Táo quân lên trời, vì vậy khi cúng lễ nên đặt cá chép ở gần khu vực thờ cúng. Nếu có bàn thờ trong bếp thì đặt ở khu bếp, còn chưa có thì đặt gần bàn thờ thần linh trong nhà.