Tết Âm lịch hay còn gọi là Tết Nguyên đán là một trong những nét văn hóa truyền thống lâu đời, không thể thiếu trong đời sống của người dân nhiều nước châu Á, như Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Mông Cổ, Singapore…
Ở mỗi nước lại có những phong tục đón Tết khác nhau vô cùng đặc biệt mang đậm tính truyền thống, nhưng tựu chung tết Âm lịch vẫn là dịp để các thành viên trong gia đình cùng sum họp để đón chào năm mới hạnh phúc và bình an.
Hàn Quốc: Người Hàn Quốc gọi ngày Tết Âm lịch là Seollal. Đây không chỉ là sự kiện đánh dấu thời khắc bước sang năm mới mà còn là kỳ nghỉ lễ dài ở Hàn Quốc (chỉ sau Tết Trung thu). Cũng giống như ở Việt Nam, Tết Seollal bắt đầu từ ngày 1/1 âm lịch. Và dù sống trong một xã hội hiện đại, nhưng với truyền thống trọng gia đình, người dân Hàn Quốc vẫn giữ truyền thống về quê ăn Tết với người thân. Khi năm cũ qua đi và năm mới tới, mọi người trong gia đình quây quần bên nhau và thực hiện những nghi lễ truyền thống.
Ảnh: Internet
Nghi lễ đầu tiên của ngày Tết, gọi là Charye, diễn ra tại nơi thờ cúng của gia đình. Các thành viên trong gia đình bái lạy trước bàn thờ để tỏ lòng tôn kính tổ tiên. Phong tục này được thực hiện vào sáng sớm ngày đầu tiên của năm mới. Những món ăn được đặt lên bàn cúng gia tiên ngày Tết có thể khác nhau tùy theo từng vùng miền hoặc từng gia đình. Tuy nhiên, về cơ bản, các món như hạt dẻ, lê, bánh, cá khô, đậu phụ, canh bánh gạo, các món chiên là những món không thể thiếu trên bàn cúng gia tiên của người Hàn Quốc.
Sau lễ cúng gia tiên là nghi lễ Sebae. Những người trẻ trong gia đình tới bái lạy, chúc thọ những người lớn tuổi và sau đó được nhận tiền mừng tuổi từ cha mẹ, ông bà.
Trong những ngày Tết, người Hàn QuThái Lanốc thường mặc trang phục truyền thống Hanbok, tổ chức nhiều hoạt động chào mừng như nhảy múa, ca hát và chơi các trò chơi dân gian. Vào ngày Tết, trước cửa nhà của người Hàn Quốc còn có một cái xẻng bằng rơm (gọi là Bok-jo-ri) với ý nghĩa hốt thóc gạo rơi vãi ngoài cửa, nhận được phúc lộc quanh năm.
Triều Tiên: Tết ở Triều Tiên được gọi là Seol. Trong dịp Tết, người dân Triều Tiên thường đến nhà họ hàng, thầy cô, bạn bè hoặc đến đặt hoa ở tượng đài cố Chủ tịch Kim Nhật Thành và chụp ảnh ở đó.
Trong ngày đầu năm mới người dân Triều Tiên ăn bánh songpyeon, một loại bánh gạo nặn theo hình trăng lưỡi liềm thể hiện quan niệm sống “Trăng khuyết rồi trăng lại tròn” như cuộc đời vẫn đổi thay, xoay vần của họ.
Giống như những nước châu Á khác, trong những ngày đầu năm mới, người dân Triều Tiên cũng có những nghi lễ đặc biệt để tưởng nhớ tổ tiên. Sau nghi lễ chúc phúc năm mới, trẻ con ùa ra đường chơi cùng nhau. Còn ở trong nhà, người lớn sẽ chơi bài hoặc các trò chơi truyền thống. Tết ở Triều Tiên cũng là thời gian để mọi người sum họp quây quần bên gia đình.
Mông Cổ: Một trong hai dịp lễ lớn nhất của người Mông Cổ trong năm chính là Tết Âm lịch, còn gọi là Tết Tháng trắng, hay Ngày Tsagaan Sar. Đây không chỉ là một ngày lễ báo hiệu kết thúc mùa đông dài và lạnh lẽo, đón chào một mùa xuân mới, mà nó còn là thời điểm để gia đình sum vầy và thắt chặt mối quan hệ.
Để chuẩn bị cho ngày Tết quan trọng này, người Mông Cổ sẽ dọn dẹp nhà cửa, mặc quần áo mới, để đón năm mới “sạch sẽ”. Món ăn truyền thống trong Tết Tháng trắng, là các sản phẩm làm từ sữa, bánh, thịt cừu, thịt bò, thịt ngựa, cơm ăn cùng với sữa đông; hay cơm ăn chung với nho khô…
Ảnh: Internet
Trước giao thừa, những người nam giới ở Mông Cổ sẽ thực hiện một nghi lễ quan trọng là lên một ngọn đồi hay núi gần đó để cầu nguyện. Sau khi cầu nguyện, mỗi người chọn một hướng đi mà theo tử vi là hợp với họ để xuất hành. Việc xuất hành đầu năm này được cho là sẽ mang lại may mắn cho mọi người.
Trong 3 ngày Tết, người Mông Cổ sẽ chỉ mặc trang phục dân tộc. Mọi người thường tụ họp tại nhà của người già nhất trong vùng. Sau đó, họ cùng nhau trò truyện, vui đùa, trao đổi các món ăn và thưởng thức chúng.
Bhutan: Cũng giống như Tết cổ truyền ở Việt Nam, Tết Losar là một trong những ngày lễ quan trọng nhất của đất nước Bhutan và được tổ chức rất long trọng theo Âm lịch. Tết Losar diễn ra trong vòng 15 ngày và 3 ngày đầu tiên của năm mới được xem là quan trọng nhất.
Vào ngày cuối cùng của năm cũ, các gia đình ở Bhutan đều tất bật dọn dẹp nhà cửa. Bầy biện các mâm cơm, mâm trái cây và dâng lên bàn thờ để cúng tổ tiên cũng là phong tục của người Bhutan. Những mâm cơm thịnh soạn nhiều thực phẩm và hoa quả để tạ ơn thần linh và tổ tiên đã ban tặng cho họ cuộc sống ấm no trong năm cũ
Ấn Độ: Lễ hội đón Tết Âm lịch của người dân Ấn Độ được gọi là lễ hội Holi, tổ chức vào ngày trăng tròn của tháng 3 hàng năm. Holi còn được gọi là “Lễ hội Sắc màu”, là một trong những lễ hội quan trọng nhất năm của người Ấn Độ.
Ảnh: Internet
Lễ hội này đánh dấu sự kết thúc của mùa đông khắc nghiệt và chào đón mùa xuân. Theo quan niệm của người Ấn Độ, khi mùa lễ hội đến sẽ báo hiệu cho sự ấm áp, yên bình của mùa xuân, xua tan sự u ám, lạnh lẽo của mùa đông đã qua, và cũng là biểu hiện cho cái thiện đánh bại cái ác.
Tại lễ hội, người dân thoa bột màu lên quần áo và gương mặt của tất cả mọi người kể cả lạ hay quen để chúc mừng một năm mới bình an. Đây cũng chính là nét đặc trưng của mùa lễ hội ở Ấn Độ, thu hút sự quan tâm của khách du lịch.
Campuchia: Tết theo lịch âm của đất nước Campuchia là lễ hội lớn ăn mừng năm mới theo lịch cổ truyền của dân tộc Khmer, còn được gọi là lễ hội Chol Chnam Thmay.
Người dân Campuchia hay người Khmer tại Việt Nam đón lễ hội Chol Chnam Thmay rất lớn. Họ tin rằng mỗi năm sẽ có một vị thần được cử xuống để chăm lo cho cuộc sống và con người, hết năm sẽ lại có một vị thần khác xuống.
Người dân Campuchia thường đón năm mới tưng bừng trong nhiều lễ hội đường phố. Ngoài các lễ hội mang tính truyền thống được tổ chức tại các chùa, trường học, các khu vực sinh hoạt văn hóa… còn có lễ té nước, hay bôi bột màu xuyên suốt cả 3 ngày đầu năm.
Thái Lan: Với 94% dân số theo Đạo Phật, Thái Lan đón Năm mới theo Phật lịch. Tết cổ truyền Songkran (còn gọi là Lễ hội Té nước), diễn ra từ ngày 13 đến 15/4 âm lịch. Từ “Songkran” xuất phát từ tiếng Phạn có nghĩa là “lúc thời gian chuyển dịch” hàm ý về sự đổi mới, phát triển.
Ảnh: Internet
Nét đặc trưng của lễ hội truyền thống lớn nhất của người Thái là phong tục té nước. Lễ hội Té nước được diễn ra trên đường phố, người trẻ té nước vào những người lớn tuổi hơn để thể hiện lòng thành kính, còn người lớn tuổi thì cũng muốn bày tỏ sự biết ơn đối với con cháu vì đã chịu đựng sự khó tính của họ khi về già. Những người bị té nước nhiều nhất được cho là sẽ may mắn suốt cả năm.
Ngày nay, lễ hội Té nước của người Thái Lan ngày càng thu hút được đông đảo khách du lịch và coi đây như một địa điểm tham quan cần phải đến một lần trong đời. Du khách đến Thái Lan ngày càng nhiều, cùng hòa vào không khí tưng bừng, náo nhiệt của mùa lễ hội có một không hai này.
Singapore: Cùng ăn Tết Nguyên đán giống như ở Việt Nam, tại Singapore, vào những ngày Tết thường diễn ra Lễ hội mùa xuân với 3 sự kiện nổi bật là: Lễ hội Hoa đăng, Lễ hội Singapore River Hongbao, Lễ hội đường phố Chingay, cùng nhiều hoạt động khác.
Trong đó, sôi động và tập trung đông người tham gia nhất chính là Lễ hội Đường phố Chingay, thường bắt đầu diễn ra từ ngày thứ Bảy đầu tiên của năm mới ở khu vực Vịnh Marina, và kết thúc vào ngày Rằm tháng Giêng. Hoạt động này thu hút rất đông du khách và người dân địa phương cùng tham gia diễu hành trên đường phố.
Tên gọi Chingay theo tiếng Hoa có nghĩa là “nghệ thuật trang phục và hoá trang”. Đây là hoạt động độc đáo để người dân Singapore vừa vui chơi, vừa thắt chặt tình đoàn kết giữa các sắc tộc trong nước và với các cộng đồng dân tộc trên toàn thế giới.
Indonesia: Dù Tết Âm lịch không phải là một lễ hội tôn giáo ở Indonesia song vào dịp Tết Âm lịch, những người Indonesia gốc Hoa vẫn có các hoạt động đón mừng Tết tại chùa, nhà thờ và đền.
Nếu đến Indonesia vào dịp Tết Âm lịch, bạn đừng ngạc nhiên nếu có ai đó chào mừng bạn bằng câu: “Selamat Hari Raya”. Câu chúc mừng này có nghĩa là chúc một lễ hội vui vẻ và nó được dùng trong tất cả những dịp lễ hội lớn.
Malaysia: Ở Malaysia, 1/4 dân số nước này là người Hoa kiều, vì vậy Tết Nguyên đán cũng là một dịp rất quan trọng trong đời sống của người dân. Đây cũng được coi kỳ nghỉ chính thức tại quốc gia này.
Giống như các quốc gia đón Tết nguyên đán khác, đây cũng là dịp để người dân ở Malaysia có dịp đoàn tụ, quây quần bên nhau. Vào tối giao thừa, pháo hoa sẽ được bắn tại Tháp đôi Petronas. Các hoạt động như múa lân, sư tử diễn ra tại khu phố người Hoa.
Ảnh: Internet
Khi gặp gỡ vào dịp năm mới, người Malaysia có tục lệ chạm nhẹ bàn tay mình vào lòng bàn tay người đối diện, sau đó thu tay lại rồi áp sát vào tim chừng vài giây. Tết năm mới ở Malaysia mở đầu rất độc đáo với cuộc vui thi đấu lông công. Hai người đứng cách nhau khoảng ba, bốn mét, mỗi người cầm một cái lông công đẹp, lừa miếng rồi xông vào ngoáy mũi, ngoáy tai đối phương, ai bật cười trước là thua cuộc.
Philippines: Có thể được xem là quốc gia có truyền thống đón Tết Âm lịch muộn nhất trong lịch sử văn hoá châu Á. Đến năm 2012, Chính phủ Philippines mới chính thức công nhận Tết Âm lịch là một trong những ngày lễ lớn trong năm.
Trong những ngày Tết, người dân Philippines thường đi chùa, nhà thờ, cầu cho một năm may mắn, an lành, thịnh vượng. Hoạt động đón mừng năm mới của người dân Philippines luôn có các màn múa lân, múa rồng. Ẩm thực trong ngày Tết của người Philippines là món bánh gạo ngọt (Tikoy). Bánh này được làm từ gạo nếp, trộn mỡ heo, đường và nước, sau đó trộn chung với trứng gà, đánh đều trước khi chiên. Chính sự hoà quyện của các nguyên liệu nên bánh Tikoy có ý nghĩa cầu chúc cho mọi người trong gia đình luôn bên nhau…
(Nguồn: Tổng hợp từ Internet)