Bức bình phong lăng mộ bằng đá hay còn được gọi là cuốn thư đá trong phong thủy được coi là vật che chắn. Đây là một vật dùng để ngăn ngừa tà khí từ các vật lạ hoặc các hướng xấu ở phía trước chiếu vào. Nó đã xuất hiện từ rất lâu, nhưng trước đây chỉ được làm từ tre nứa, miếng gỗ, viên đá đơn giản. Hầu hết các bình phong trên thị trường hiện nay đều được làm bằng chất liệu đá. Bình phong đá thường được đặt ở cổng nhà thờ, chùa chiền, lăng mộ.
Ý nghĩa mẫu bình phong lăng mộ trong phong thủy
Bức bình phong lăng mộ mang ý nghĩa che chắn cho toàn khu lăng mộ, muốn vào được trong khu lăng mộ đá mọi người phải rẽ qua cuốn thư đá. Bình phong trong khu lăng mộ gia đình, gia tộc sẽ nhỏ hơn các bình phong trong đình chùa hay nhà thờ. Tính nghệ thuật còn là nét tiêu biểu cho bình phong, cuốn thư hay án thư. Nó luôn mang trên mình những tác phẩm tuyệt mỹ dù là bằng bất cứ chất liệu gì mang ý niệm về văn hóa cổ xưa. Thường một bức án thư trước lăng mộ làm bằng đá được các nghệ nhân điêu khắc nhiều tích cổ. Ví dụ như tích ngũ phúc, tích cảnh sen, tích long mã, hay rồng cuốn thủy, cá chép hóa rồng đều mang đậm chất văn hóa dân gian.
Trong phong thủy, bình phong đá được quan niệm làm giảm bớt tính vượng của khí Hỏa. Phía trước các công trình tâm linh theo thuyết Ngũ hành thuộc Hỏa tức là phía nam. Bên trái công trình thuộc Mộc (phía Đông), biểu trưng cho tiền tài, thê thiếp. Bên phải công trình là phía tây nên thuộc Kim tượng trưng cho gia chủ. Thuộc Thủy là phía sau công trình, phía bắc tượng trưng cho con cháu tử tôn, cuối cùng là trung tâm thuộc Thổ. Quy định này rất hợp với công trình nhà thời xưa, nhà đắp đất là thổ, sinh ra gia chủ là Kim, chủ sinh ra con cháu là Thủy và vợ là Mộc.
Cấu tạo và kích thước của một bức bình phong lăng mộ bằng đá
Mỗi một bức bình phong đá đều có cấu tạo từ 2 phần chính đó là phần đế bình phong và phần thân bình phong.
- Phần đế bình phong thường được làm theo kiểu hoa lá hoặc chân quỳ. Những loại cuốn thư đá có kích thước bé thường là đá liền một khối. Đối với những bình phong lớn, thường phải ghép đế bình phong từ nhiều khối đá với nhau.
- Thân bình phong những loại nhỏ cũng được làm từ một khối đá nguyên, và được chạm khắc lên. Hoa văn trên đá rất phong phú và đa dạng như cảnh bốn mùa, Chữ Phúc và chữ Thọ cùng kết hợp hoặc đôi khi cũng chỉ là một cây tùng. Thân loại lớn thì được ghép từ nhiều khối đá gồm một khối lớn nhất ở giữa, từ trong ra người ta sẽ ghép các khối đá khác sao cho thật chuẩn xác, cân đối theo bản vẽ thiết kế.
Ngày nay việc giới hạn diện tích của các khu lăng mộ hay nhà thờ họ, bức bình phong bằng đá cũng vì thế mà giảm đi đáng kể kích thước sao cho tổng thể hài hòa và phù hợp với cảnh quan chung. Hai kích thước 133cm và 167cm hiện nay thường được sử dụng khá nhiều cho bình phong đá để tương ứng với kích thước cổng lần lượt là 107cm và 147cm. Các mẫu bình phong lăng mộ thông thường được đặt chính giữa ngay sau cổng ra vào và chỉ để hở khoảng tầm 50cm để vừa một người đi qua.
Một số họa tiết hoa văn đẹp và ý nghĩa cho cuốn thư đá
Hoạ tiết hoa văn chính là phần tạo nên linh hồn cho cuốn thư đá (hay bình phong đá). Các hoạ tiết hoa văn trên cuốn thư thường được các nghệ nhân chăm chút rất kỹ từng đường nét dù là nhỏ nhất. Vì vậy mà các bình phong đá càng thêm sống động, đặc biệt. Hoạ tiết hoa văn cũng góp phần tăng thêm ý nghĩa của bức bình phong. Và mỗi hoạ tiết lại mang một nét đẹp và ý nghĩa khác nhau như:
Họa tiết rồng cuốn thủy: Rồng là con vật linh thiên mang vẻ uy nghi mang ý nghĩa xua tan tà khí. Nước (thuỷ) là một yếu tố quan trọng trong phong thuỷ thường mang lại may mắn về tiền bạc, hưng thịnh. Hai hoạ tiết này đều mang những ý nghĩa tốt đẹp về mặt phong thuỷ vì vậy sự kết hợp của cả hai như tăng thêm phần hoàn hảo cho cuốn thư đá. Sự kết hợp của hoa văn rồng và nước được thể hiện trong tranh rồng cuốn thuỷ với hình ảnh con rồng vờn trong mây với chiếc miệng há to hút nước. Hoạ tiết này mang ý nghĩa đem đến năng lượng tích cực cho gia chủ, mang đến nhiều tài lộc cho gia đình và con rồng trong tranh sẽ là vị thần hộ vệ uy nghiêm bảo vệ gia đình khỏi âm khí. Vì vậy rồng cuốn thuỷ vừa mang ý nghĩa giàu sang phú quý, vừa là điềm lành cho cả vùng đất.
Ảnh: Internet
Họa tiết lưỡng long chầu nguyệt: Một hoạ tiết khác có chứa hoa văn rồng là lưỡng long chầu nguyệt. Lưỡng long chầu nguyệt là hình ảnh hai con rồng được điêu khắc hướng đầu vào nhau và ở giữa là mặt trăng tượng trưng cho trời đất vĩnh hằng.
Ảnh: Internet
Họa tiết hoa sen trên cuốn thư đá: Hoa sen là hoa văn thường thấy trong nhiều công trình ở Việt Nam. Vì vậy không quá bất ngờ khi hoa sen cũng được dùng nhiều trong các cuốn thư đá. Hoa sen là biểu trưng cho sự thanh khiết, trong sạch. Bức bình phong với hình ảnh hoa sen sẽ làm tăng thêm vượng khí và thanh lọc điều xấu cho gia đình. Hình ảnh hoa sen dân giã cũng biểu trưng cho cuộc sống an nhàn, hạnh phúc cho gia tộc sau này.
Ảnh: Internet
Họa tiết cuốn thư đá Ngũ Phúc Lâm Môn: Hoạ tiết Ngũ Phúc Lâm Môn bao gồm năm con dơi kết hợp với chữ thọ và chữ vạn. Hoạ tiết cuốn thư đá (hay bình phong đá) Ngũ Phúc Lâm Môn giúp gia tăng vượng khí, mang đến tài lộc cho gia chủ. Với chữ “Thọ” trên đó, bình phong cũng là mong ước cho mọi người trong nhà luôn được trường thọ và gặp nhiều may mắn.
Ảnh: Internet
Sản xuất cuốn thư trên chất liệu nào là tốt nhất?
Vì nằm ở ngoài trời nên các bức cuốn thư đá hay bình phong đá cần làm bằng chất liệu có thể bền bỉ với thời gian và chịu được những hoàn cảnh thời tiết khắc nghiệt. Ngày trước, bình phong cũng có loại làm bằng gạch hoặc xi măng để giảm bớt chi phí. Nhưng các chất liệu này vừa không có ý nghĩa phong thuỷ và độ bền thấp, công trình rất dễ xuống cấp sau một vài năm. Vì vậy thích hợp cho việc chế tác cuốn thư bằng đá là các loại đá núi thiên nhiên, điểm hạn chế là chi phí ban đầu có thể cao hơn nhưng lại có thể sử dụng lâu dài, không lo hư hỏng.
Ngoài ra vì là một vật phẩm mang tính phong thuỷ nên các chất liệu có tính phong thuỷ và độ bền cao như đá núi sẽ tốt hơn. Chất liệu đá tự nhiên bền bỉ sẽ làm tăng thêm sự mạnh mẽ và chắc chắn cho các cuốn thư đặt ở ngoài để che chắn. Đá núi tự nhiên còn được ví như là Sơn Thần giúp góp phần bảo vệ cho các công trình kiến trúc tâm linh và dân dụng.
Vị trí, cách đặt cuốn thư đá và kích thước bình phong sao cho đúng phong thuỷ
Các mẫu cuốn thư đá thường được thiết kế đặt ngay ở vị trí chính giữa của lối đi trong không gian thờ cúng tâm linh truyền thống. Cuốn thư cũng được đặt ở vị trí trung tâm dễ thấy nhất của các khu lăng mộ đá, đình chùa, miếu phủ, nhà thờ họ, từ đường… Một số nơi cũng biến thể bức hậu thờ làm cuốn thư đá. Đây đều là những vị trí đẹp và hợp phong thuỷ.
Ngoài vị trí đặt bình phong đá thì kích thước cũng là một yếu quan trọng ảnh hưởng đến phong thuỷ. Kích thước cuốn thư thường được sản xuất dựa trên Thước Lỗ Ban đỏ để mang lại những điều may mắn, tốt lành. Theo Thước Lỗ Ban thì sẽ có một vài con số được tô đỏ. Nếu kích thước xây dựng nằm trong phạm vị đó sẽ mang đến những điều tốt về mặt phong thuỷ cho gia chủ. Một số kích thước căn bản và đẹp theo phong thuỷ của bình phong đá mà mọi người có thể tham khảo như:
- 69 x 107 (cm) – (Phú quý, thêm đinh và đại cát, quý tử)
- 81 x 127 (cm) – (Tài trí, tài vượng và tiến bảo)
- 89 x 133 (cm) – (Lục hợp, thêm phúc và nghênh phúc, đại cát)
- 107 x 173 (cm) – (Đại cát, quý tử và bảo khố, tài vượng)
- 127 x 192 (cm) – (Tiến bảo, tiến bảo và đại cát, lục hợp)
- 147 x 217 (cm) – (Lợi ích, thêm đinh và tài, tài lộc)
- 155 x 237 (cm) – (Phú quý, tiến bảo và thuận khoa, tài vượng)
- 175 x 255 (cm) – (Lục hợp, thiên khố và tiến bảo, tiến bảo)
Tuy nhiên, để kích thước không những đẹp về mặt phong thủy mà còn chính xác về tiêu chuẩn kỹ thuật và phù hợp với diện tích tổng thể của cả khu vực thì cần phải đo đạc và tính toán cẩn thận. Đặc biệt là những khuôn viên có diện tích lớn cần tấm bình phong có kích thước cân xứng thì càng cần đo đạc và khảo sát thực tế.
(Nguồn: Tổng hợp từ Internet)